Αφιερωμένο σε όλους αυτούς τους μπαγαπόντες που λένε στον κόσμο: «Βγείτε έξω κρατώντας μία μηχανή και όλο και κάτι θα σας κάνει κλικ, οπότε μπορείτε να αποκτήσετε μία ταυτότητα», την οποία φυσικά εμείς μπορούμε να σας μάθουμε πώς θα την αποκτήσετε, τότε θα γίνετε ολοκληρωμένοι φωτογράφοι και άντε ξανά ξαμοληθείτε να αποκτήσετε και έναν όγκο δουλειάς και εδώ είμαστε εμείς.
Για να δούμε πως έχει η ιστορία, το σενάριο της «κομπίνας».
Πρώτον: Κάποιος έχει επιβληθεί ως «δάσκαλος φωτογραφίας» και μεγάλος φωτογράφος και δεν ξέρω γω τι άλλο.
Δεύτερον: Με το κύρος αυτό, χρήζει «δασκάλους φωτογραφίας» τους δικούς του μαθητές.
Τρίτον: Σε πείθει πως αν βγεις έξω κρατώντας μία μηχανή όλο και κάτι θα σου κάνει κλικ. Και σε πείθει γιατί θες να πειστείς, αφού αυτό είναι το απλούστερο και άκοπο και εύκολο για σένα.
Τέταρτον: Σε πείθει, εύκολα πια, πως χρειάζεσαι και μια «ταυτότητα», προφανώς «καλλιτεχνική», που αυτός, ο «δάσκαλος»ή οι μαθητές του – «δάσκαλοι»- μπορούν να σε μάθουν να την αποκτήσεις.
Πέμπτον: Πρέπει να κατοχυρώσεις αυτή την «καλλιτεχνική ταυτότητα», άρα χρειάζεσαι κάποιον ή κάποιους με «κύρος» να σου επιλέξουν φωτογραφίες και να προσδώσουν εγκυρότητα στη δουλειά σου.
Έκτον και τελευταίο: Αυτοί χρειάζονται «μαθητές» για να συντηρούνται οικονομικά, είτε από τα δίδακτρα, είτε από τις «χορηγίες» για σεμινάρια και εκδόσεις κλπ.
Όλη η ιστορία λοιπόν έχει ως βάση την ιδέα πως αν βγεις έξω κρατώντας μία μηχανή όλο και κάτι θα σου κάνει κλικ. Αλλά για να δούμε τι είναι αυτό που κάνει κλικ σε έναν άνθρωπο ο οποίος δεν έχει μάθει στοιχειώδη πράγματα για τη φωτογραφία και φυσικά δεν εννοώ τεχνικής φύσεως.
Θα σου κάνει κλικ κάτι που είναι εντυπωσιακό, θα σου κάνει κλικ κάτι που δεν έχεις ξαναδεί, θα σου κάνει κλικ κάτι που είναι περίεργο, θα σου κάνει κλικ κάτι το υποκειμενικά όμορφο, αλλά δεν θα ξεχνάς πως όλα αυτά αναφέρονται σε σένα. Εσένα σου φαίνεται περίεργο, εσένα σε εντυπωσιάζει, εσύ το θεωρείς όμορφο κλπ, όμως αυτό δεν σημαίνει ότι και οι υπόλοιποι θα εντυπωσιαστούν, θα τους φανεί περίεργο ή δεν θα το έχουν ξαναδεί ή θα το θεωρούν όμορφο. Για εκείνους μπορεί να μην είναι όμορφο, λογικό δεν είναι;
Αν λοιπόν καταγράψεις φωτογραφικά όλες αυτές τις περιπτώσεις στην καλύτερη περίπτωση θα έχεις κάνει ένα φάκελο μέσα στον οποίον θα έχεις φωτογραφίες με πράγματα που σε εντυπωσίασαν, πράγματα που σου φάνηκαν περίεργα ή όμορφα δηλαδή ένα φάκελο με φωτογραφικές σημειώσεις, αλλά φωτογραφίες με καλλιτεχνική υπόσταση ή φωτογραφίες που να έχουν στοιχεία καλλιτεχνίας και φωτογραφικά στοιχεία όπως λέμε, και να έχεις κάνει, δεν θα το ξέρεις, και εκεί έρχεται πάλι η αναγκαιότητα αυτού που θα σου μάθει να έχεις ταυτότητα, για να σου επιλέξει και να σου υποδείξει και να σε κατοχυρώσει απέναντι στους άλλους.
Αυτή είναι η ιστορία. Κάποιος σου επιλέγει φωτογραφίες, άρα προσδίδει και μια εγκυρότητα στη δουλειά σου. Αφού σου επέλεξε ο καταξιωμένος αυτός δάσκαλος φωτογραφίες, πάει να πει ότι οι φωτογραφίες σου αξίζουν. Άρα λοιπόν και εδώ το κριτήριο για το αν μία φωτογραφία αξίζει, αν είναι φωτογραφία καλλιτεχνική ή αν είναι απλώς μία σημείωση προσωπική για να θυμάσαι κάτι που σε εντυπωσίασε κάτι που σου άρεσε, είναι η γνώμη ενός ειδικού, τον οποίον πρέπει εσύ να έχεις όλη σου τη ζωή ανάγκη και να προστρέχεις διαρκώς στα φώτα του, με το ανάλογο τίμημα φυσικά.
Και εκεί αρχίζει το δράμα του δασκάλου του ειδικού τέλος πάντων.
Δυο είναι οι δρόμοι που ανοίγονται μπροστά του:
Α) ο δρόμος του αυτοσεβασμού που λέει: εγώ έκανα αυτό που είπα ότι θα κάνω. Σας δίδαξα όσο καλύτερα μπορούσα. Αν όμως οι φωτογραφίες σας δεν αξίζουν σας το λέω και φυσικά δεν με νοιάζει αν είστε βλάκες και δεν με εμπιστευτείτε πάλι. Όσοι πιστοί απομείνετε, απομείνατε.
Β) ο δρόμος του ευτελισμού που λέει: εγώ έκανα αυτό που είπα ότι θα κάνω. Σας δίδαξα όσο καλύτερα μπορούσα. Αν όμως οι φωτογραφίες σας δεν αξίζουν, ΔΕΝ σας το λέω και φυσικά δεν με νοιάζει αν είστε βλάκες και καμαρώνετε και φουσκώνετε ως παγώνια, το θέμα είναι ότι δένεστε στο άρμα μου γιατί έτσι μπορείτε να συνεχίσετε να περνιέστε για σπουδαίοι και εγώ να συνεχίσω να μαζεύω χρήματα.
Μα θα μου πεις όσοι ακολουθούν ένα τέτοιο δάσκαλο είναι έτσι όπως τους περιγράφεις; Φυσικά και υπάρχουν και οι άλλοι, αυτοί που άκουσαν το δάσκαλο και έμαθαν και κάνουν καλές ή και σπουδαίες φωτογραφίες. Αλλά αυτοί τις περισσότερες φορές παύουν να έχουν ανάγκη το δάσκαλο, όπως και ο δάσκαλος έπαψε κάποτε να έχει ανάγκη το δικό του δάσκαλο, και έτσι σταματά η ροή ανθρώπων και χρημάτων.
Υ/Γ
* Το Πλειστόκαινο (Πλείστος = πιο + καινός =καινούργιος), είναι η γεωλογική περίοδος που αρχίζει περίπου πριν από 2.600.000 χρόνια και φθάνει μέχρι 11.700 χρόνια πριν.
* Το Μπουρδόκενο ( Μπούρδα + κενό) άρχισε όταν διάφοροι «επιτήδειοι», μεγάλοι, μικροί και μικρομέγαλοι, θεώρησαν πως ο χώρος της τέχνης γενικά και της φωτογραφίας ειδικά, είναι «ξέφραγο αμπέλι» και δηλώνουν αυτό που ίσως φαντασιώνουν, ως ιδιότητα για τον εαυτό τους, και λένε την όποια μπούρδα τους, ποντάροντας πως οι περισσότεροι δεν είναι σε θέση να ελέγξουν τα λεγόμενά τους ή δεν θα θελήσουν να ασχοληθούν με τις μπούρδες τους. Στο τέλος, πείθουν, τον εαυτό τους και μόνο, πως όντως είναι σπουδαίοι και κάποιοι μάλιστα μεγάλοι «θεωρητικοί» της τέχνης.
Το «ιδού η Ρόδος ιδού και το πήδημα» ακριβώς για αυτούς διατυπώθηκε και αφορά την καθημερινή πρακτική τους και της δράσεις τους.
Δυστυχώς, για ορισμένους που όντως έχουν μια ιστορική πορεία, όπως και να το δει κανείς, τα στερνά όχι μόνο δεν τιμούν τα πρώτα αλλά κυρίως τα αποδομούν.
Και για να ευθυμήσουμε λίγο ας παραφράσουμε τον Λορέντζο Μαβίλη:
Με μπουγάδες και γατούλες.
Αντί να κάνετε τέχνη, κάνετε σκατούλες.
Έτσι για μερικά κλικ . . . για μία ταυτότητα ρε γαμώτο
Δαμιανός Μωραΐτης
