Ester Bubley (Εσθήρ Μπάμπλεϊ)

Η Ester Bubley (Εσθήρ Μπάμπλεϊ) 1921 – 1998

Η Ester Bubley (Εσθήρ Μπάμπλεϊ) 16 Φεβρουαρίου 1921 – 16 Μαρτίου 1998 ήταν Αμερικανίδα φωτογράφος, γεννημένη από Ρώσους – Εβραίους μετανάστες.

Η Εσθήρ στο Γυμνάσιο ήθελε να εξερευνήσει τη φωτογραφία, ωστόσο την αποθάρρυνε ο καθηγητής εικαστικών της που της είπε ότι «δεν είχε ταλέντο». Αντιδρώντας η Εσθήρ αποφάσισε να πάει στην τοπική βιβλιοθήκη, όπου βρήκε αντίγραφα του περιοδικού Life. Αποφάσισε να μιμηθεί τις εικόνες που είδε στις σελίδες του και έτσι ως παιδί που μεγάλωνε τη δεκαετία του 1930 (δηλαδή στη διάρκεια του μεγάλου κραχ), η Εσθήρ Bubley κέρδισε επιπλέον χρήματα φωτογραφίζοντας τα παιδιά της γειτονιάς και πουλώντας τις φωτογραφίες στους γονείς τους. Ως μαθήτρια γυμνασίου, εντυπωσιάστηκε επίσης από τις φωτογραφίες και τους φωτογράφους του FSA της Μεγάλης Ύφεσης (Evans, Lange Delano κλπ) και αποφάσισε να γίνει φωτογράφος και συνέχισε τις σπουδές φωτογραφίας στο κολέγιο.

Από τον θαυμασμό του περιοδικού Life μέχρι τη στιγμή που φωτογραφία της έγινε εξώφυλλο στο περιοδικό αυτό, η Εσθήρ Bubley ήταν μια πολύ παραγωγική ανεξάρτητη φωτογράφος κατά τη χρυσή εποχή της αμερικανικής φωτογραφίας ντοκιμαντέρ. Έγινε μια από τις πρώτες γυναίκες που μπόρεσε να συντηρήσει οικονομικά τον εαυτό της από την καριέρα της.

Το 1941, η Εσθήρ μετακόμισε πρώτα στην Ουάσιγκτον, όπου δύο από τις μεγαλύτερες αδερφές της είχαν μετακομίσει για εργασία σε πολεμικές βιομηχανίες. Όταν κανείς δεν ήθελε να προσλάβει μια γυναίκα ως φωτογράφο, η Εσθήρ μετακόμισε στη Νέα Υόρκη όπου συνέχισε να σπουδάζει φωτογραφία και έκανε μια σειρά από σύντομες δουλειές φωτογραφίας, όπως πχ για το Vogue.

Στις αρχές του 1942, αφού άρχισαν να επιστρατεύονται άνδρες για τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, η  Εσθήρ έλαβε ένα τηλεγράφημα ότι οι υπηρεσίες της χρειάζονταν επειγόντως στην Ουάσιγκτον. Την έβαλαν να δουλέψει μικροφίλμ με σπάνια βιβλία στο Εθνικό Αρχείο, μια δουλειά που μισούσε. Αμέσως μετά, το αφεντικό της τη σύστησε στον Roy Stryker και έγινε βοηθός του στο σκοτεινό θάλαμο στο Office of War Information (OWI), τη συνέχεια του FSA.

Ενθαρρυμένη από άλλους συναδέλφους φωτογράφους και στη συνέχεια τον ίδιο τον Stryker, η Εσθήρ φωτογράφισε γύρω από την Ουάσιγκτον καταγράφοντας τη ζωή κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, συμπεριλαμβανομένης της σειράς «Οικοτροφείο». Αυτό ήταν αρχικά ένα προσωπικό έργο για να δημιουργήσει το χαρτοφυλάκιό της, αλλά εντυπωσιασμένος ο Stryker τα συμπεριέλαβε στα αρχεία του OWI και της έδινε περαιτέρω εργασίες πεδίου στην πολιτεία της Ουάσιγκτον.

Ο Stryker αργότερα έφυγε από το OWI για ένα εμπορικό έργο για την Standard Oil Company όπου προσέλαβε την Εσθήρ μαζί με άλλους υπαλλήλους της OWI. Ως εργαλείο δημοσίων σχέσεων έστειλε τους φωτογράφους του σε όλες τις ΗΠΑ για να καταγράψουν τις αμερικανικές κοινότητες. Μερικά από τα πιο διάσημα έργα της Εσθήρ προήλθαν από αυτό το έργο, συμπεριλαμβανομένης της σειράς Bus Story, Το 1947 κέρδισε το Πρώτο Βραβείο Σειράς Εικόνων από το The School of Journalism, University of Missouri & Encyclopedia Britannica. Με αυτά τα έργα η Εσθήρ καταγράφει διαφορετικούς ρόλους στη σύγχρονη Αμερική, ένα θέμα που θα συνέχιζε σε άλλα έργα, από την υπάκουη νοικοκυρά, τον πατριώτη στρατιώτη μέχρι τον σκληρά εργαζόμενο αγρότη. Αποτυπώνοντας έτσι κάθε απεικόνιση του τι σήμαινε να είσαι αληθινός Αμερικανός.

Μεταξύ του 1947 και περίπου μέχρι το 1970, εκτός από τη συνεργασία με τον Stryker, η Εσθήρ δημιουργούσε εργασίες επί παραγγελία, ιδιαίτερα επικεντρωμένες στην υγεία και την ψυχική ευεξία. Κέρδισε το βραβείο πρώτης θέσης για το φωτογραφικό της δοκίμιο για την ψυχική ασθένεια.

Εμφανίστηκε σε πολλές εκθέσεις στο MoMA . Ο Edward Steichen ήταν θαυμαστής του έργου της Εσθήρ και συμπεριέλαβε μερικές φωτογραφίες της στο The Family of Man το 1955.

Η Εσθήρ ταξίδευε σε όλο τον κόσμο για εργασίες, κάτι που ήταν ασυνήθιστο για τις γυναίκες εκείνη την εποχή. Πήγε στη Δανία όπως και στην Ιταλία, ταξίδεψε στην Τουρκία, το Ιράν, την Αυστραλία και τις Φιλιππίνες, πήγε στο Μαρόκο (Γαλλικό Μαρόκο τότε) για τη UNICEF και στη Λατινική Αμερική.

Καθώς τα έντυπα μέσα άρχισαν να παρακμάζουν τη δεκαετία του ’60, με πολλά βραβεία και εξώφυλλα στο ενεργητικό της, η Εσθήρ βρήκε την ευκαιρία να επιβραδύνει τους επαγγελματικούς της ρυθμούς. Αντί να ταξιδέψει, έμεινε στη Νέα Υόρκη όπου ζούσε τώρα και εξερεύνησε περισσότερα προσωπικά έργα.

Το 1998, πέθανε από καρκίνο, αλλά καθώς οι άνθρωποι άρχισαν να ερευνούν το έργο του Stryker, ανακάλυψαν ξανά τα έργα της Εσθήρ. Το 2001, μια αναδρομική έκθεση του έργου της Bubley πραγματοποιήθηκε στην UBS Art Gallery στη Νέα Υόρκη.

Το 2005, το Aperture Foundation δημοσίευσε το Εσθήρ Bubley: On Assignment , ένα φωτογραφικό βιβλίο που εξερευνά τη δουλειά της. Τώρα η δουλειά της έχει πραγματοποιηθεί σε πολλές ατομικές και ομαδικές εκθέσεις σε όλο τον κόσμο, αποδίδοντας επιτέλους αναγνώριση σε μια πρωτοπόρο στη φωτογραφία ντοκουμέντο.

Όπως οι περισσότεροι μεγάλοι αυτού του είδους φωτογραφίας, βρήκε την τέχνη της στην καθημερινή ζωή και εξισορρόπησε με επιτυχία τις καλλιτεχνικές της φιλοδοξίες με τις απαιτήσεις των εμπορικών εκδόσεων. Ο Edward Steichen, επιμελητής φωτογραφιών στο Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης και κριτής γούστου της εποχής, ήταν μεγάλος υποστηρικτής της Bubley, το έργο της οποίας ενσωμάτωσε το αισθητικό του ιδανικό ότι η φωτογραφία «εξηγεί τον άνθρωπο στον άνθρωπο και τον καθένα στον εαυτό του».

Η Bubley ήταν ένας εξαιρετικός βιομηχανικός φωτογράφος, ικανός να δημιουργήσει εντυπωσιακά μοντερνιστικά μοτίβα σε ασπρόμαυρο και έγχρωμο υπό τεχνικά δύσκολες συνθήκες. Ήταν επίσης μια «φωτογράφος ανθρώπων» με μια ασυνήθιστη ικανότητα να επιτυγχάνει οικειότητα με τα θέματά της και να κατασκευάζει λεπτές και περίπλοκες αφηγήσεις μέσα από σειρές φωτογραφιών.

Οι φωτογραφίες του Bubley παρουσιάζουν πολιτιστικό αλλά και καλλιτεχνικό ενδιαφέρον. Τα φωτογραφικά της δοκίμια εξερευνούν τα αμερικανικά στερεότυπα της εποχής -το προβληματικό παιδί, η εγκατάλειψη του γυμνασίου, η ταραγμένη νοικοκυρά, η επιχειρηματική αγροτική οικογένεια- που αναλύθηκαν στις σελίδες των περιοδικών για τα οποία εργαζόταν.

Το 1952 το φωτογραφικό δοκίμιό της για τη Matera, μια ιταλική πόλη που μεταμορφώθηκε από την κατασκευή ενός υδροηλεκτρικού φράγματος, και το 1954 για τη UNICEF για τη θεραπεία του τραχώματος της οφθαλμικής νόσου στους κατοίκους της ερήμου του Μαρόκου, θεωρούνται τα κορυφαία επιτεύγματά της. εκτός των Ηνωμένων Πολιτειών.

==========================================================

Σε ηλικία 22 ετών, η Αμερικανίδα φωτογράφος Εσθήρ Bubley έκανε ένα ταξίδι έξι εβδομάδων με λεωφορείο Greyhound, ξεκινώντας από τη Νέα Υόρκη και καταλήγοντας στο Μέμφις, για το Γραφείο Πληροφοριών Πολέμου (OWI) Stryker δηλαδή. Η αποστολή της ήταν να καταγράψει τις καθημερινές στιγμές κατά τη μετάβαση της χώρας από την οικονομική ύφεση στην κινητοποίηση για τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, καθώς ο περιορισμός με δελτίο στην κατανάλωση βενζίνης και καουτσούκ εν καιρώ πολέμου, ώθησε το κοινό να αγκαλιάσει τα μέσα μαζικής μεταφοράς.

Σύμφωνα με τον Roy Stryker, η Bubley και οι φωτογράφοι συνάδελφοί της κλήθηκαν να τραβήξουν «εικόνες ανδρών, γυναικών και παιδιών που φαίνονται σαν να πιστεύουν πραγματικά στις ΗΠΑ. Πάρτε ανθρώπους με λίγο πνεύμα» τους έλεγε. Η σειρά Bubley’s Bus Story από το 1943 περιελάβανε πιστά φωτογραφίες ευσυνείδητων Αμερικανών που έκαναν πατριωτικά θυσίες – αλλάζοντας τους τρόπους μεταφοράς τους για να εξοικονομήσουν βενζίνη και καουτσούκ για την πολεμική προσπάθεια – χωρίς να διαμαρτύρονται ή να βάζουν πρώτα τις ατομικές τους ανάγκες. Όπως οι εικόνες που έγιναν από συναδέλφους της του OWI, συμπεριλαμβανομένων των Jack Delano και John Vachon, οι φωτογραφίες του Bubley μετέφεραν την απόλυτη πίστη του κοινού στην ικανότητα των Ηνωμένων Πολιτειών να κερδίσουν τον πόλεμο.

Σε αντίθεση με το πατριωτικό μήνυμα

Παρά τις βαριές οδηγίες του OWI για την καταγραφή πατριωτικών στιγμών υπεύθυνης θυσίας για την πολεμική προσπάθεια,η Bubley περιλαμβάνει αναφορές στους νόμους φυλετικού διαχωρισμού στις φωτογραφίες της πχ στο Waiting for the Bus στον τερματικό σταθμό του Μέμφις. Αν και οι επιβάτες φαίνονται ως επί το πλείστον λευκοί, η πινακίδα «Αίθουσα αναμονής λευκών» υπενθυμίζει στους θεατές ότι οι μαύροι επιβάτες δεν μπορούσαν να έχουν νόμιμη πρόσβαση στην ίδια αίθουσα αναμονής με τους λευκούς αναβάτες του λεωφορείου. Οι μαύροι έπρεπε επίσης να επιβιβάζονται στο πίσω μέρος των λεωφορείων, σε σεβασμό προς τους λευκούς επιβάτες.

Όπως μερικές εικόνες από τους φωτογράφους κυβερνητικών ντοκουμέντων όπως ο Gordon Parks η Dorothea Lange και η Marion Post Wolcott, το Bubley’s Waiting for the Bus at the Memphis Terminal αποτυπώνει την καθημερινή πραγματικότητα του συστημικού ρατσισμού στις ΗΠΑ κατά τη διάρκεια της Μεγάλης Ύφεσης και του Β ‘Παγκοσμίου Πολέμου.

Φωτογράφισε γυναίκες και τα παιδιά τους, ηλικιωμένους και ανθρώπους διαφορετικών φυλών. Όταν είναι όλοι στριμωγμένοι στο λεωφορείο, απεικονίζει επίσης τις συνθήκες της οικονομικής τους μειονεκτικής θέσης.

=========================

Στο Waiting for the Bus at the Memphis Terminal από τη σειρά Bus Story, η Bubley απαθανατίζει ένα μεγάλο πλήθος επιβατών που περιμένουν να επιβιβαστούν σε λεωφορεία στο Μέμφις – την τελευταία στάση στη διαδρομή της. [2] Αντί να σχηματίζουν τακτικές γραμμές, οι άνθρωποι στέκονται σε έναν όχλο, αγνοώντας εντυπωσιακά την κάμερα του Bubley, και περιμένουν υπομονετικά. Οι γυναίκες φορούν φορέματα, λίγοι άντρες με κοστούμια και καπέλα και ένας στρατιώτης εκτός υπηρεσίας και ένα παιδί εμφανίζονται στην αριστερή άκρη του κάδρου. Όπως υποδηλώνει το αρχείο της Βιβλιοθήκης του Κογκρέσου: «Κατάλαβαν μια σειρά εκφράσεων – άγχος, εξάντληση, πλήξη και ενθουσιασμό – ανθρώπων στο σπίτι των οποίων οι ζωές ήταν άρρηκτα παγιδευμένες στην εθνική προσπάθεια να θέλουν μια ασφαλή και γρήγορη νίκη για τα αγόρια μας .» [3]

Εστιάζοντας στην εργατική τάξη των λεωφορείων, επισημαίνει επίσης ανατρεπτικά ότι οι θυσίες δεν έγιναν καθολικά από όλους τους Αμερικανούς. Είναι φανερό πως οι οικονομικές δυσκολίες έπληξαν περισσότερο τις κατώτερες τάξεις (που είναι ένα τα θέματα αυτής της φωτογραφίας), αλλά σχεδόν δεν άλλαξε τη ζωή της ανώτερης τάξης.

Είναι φανερή νομίζω στις φωτογραφίες της η προτίμησή της για έργα που επικεντρώνονται στη ζωή και στους ανθρώπους της εργατικής τάξης. Αντί να λειτουργούν ως ολόψυχα εργαλεία προπαγάνδας εν καιρώ πολέμου για το OWI, οι εικόνες του Bubley όπως το Waiting for the Bus at the Memphis Terminal εγείρουν τις ταξικές και φυλετικές ανισότητες στην αμερικανική κοινωνία, ζητήματα που η κυβέρνηση δεν ήταν έτοιμη να αντιμετωπίσει τη δεκαετία του 1940, επειδή αυτές οι ανισότητες υπονομεύουν τον ρητορικό στόχο του φωτογραφικού εγχειρήματος — προκαλώντας συνεκτική πατριωτική θυσία για έναν κοινό σκοπό.

Δαμιανός Μωραΐτης

Την Τετάρτη 24 Απριλίου 2024, στην Ομάδα Φωτογραφίας της Βιβλιοθήκης Λιβαδειάς, έγινε η παρουσίαση της Γαλλοελβετίδας φωτογράφου Sabine Weiss από την Έφη Τσακάλη.

Δείτε και κατεβάστε το βίντεο της παρουσίασης πατώντας εδώ

Δαμιανός Μωραΐτης