Ο φωτογράφος Κώστας Ζημέρης (1886-1980)

«Ο φωτογράφος Κώστας Ζημέρης (1886-1980)»

Στο άλμπουμ παρουσιάζονται οι φωτογραφίες από τον κατάλογο της πολύ ενδιαφέρουσας έκθεσης με τίτλο: ««Ο φωτογράφος Κώστας Ζημέρης (1886-1980), αναδρομή στο έργο του»». Πρόκειται για ένα εξαιρετικά ενδιαφέρον λεύκωμα.

Σε αυτό το σημείωμα θα σταθώ σε ορισμένες επισημάνσεις μόνο ώστε να γίνει περισσότερο κατανοητό το έργο του Ζημέρη.

Παρατήρηση 1^η  Ο Κώστας Ζημέρης υπήρξε: «Ένας παρατηρητής ουδέτερος αλλά όχι αμέτοχος», όπως είναι και ο τίτλος του προλόγου του Ηρακλή Παπαϊωάννου στον κατάλογο της ομώνυμης έκθεσης, και ήταν ενεργός τέσσερις τουλάχιστον δεκαετίες, μεταξύ 1920-1960.

Παρατήρηση 2^η  Η πόλη του Βόλου, στη διάρκεια του 20ού αιώνα, ανέδειξε μια σειρά σημαντικών φωτογράφων, όπως οι Στέφανος Στουρνάρας, Αντώνης Ραφανίδης, Δημήτρης Λέτσιος και άλλοι.

Παρατήρηση 3^η  Τα αρνητικά του αρχείου από τη συλλογή του μουσείου είναι πλάκες, γυάλινες και φιλμ, διαστάσεων κυρίως από 6X9 εκ. μέχρι 18X24 εκ. Από αυτές αναδύονται ανάγλυφα αποσπάσματα της τοπικής ιστορίας, που συνομιλούν με την ιστορική αφήγηση σε εθνική κλίμακα

Παρατήρηση 4^η  Οι Φωτογραφίες του Ζημέρη περιλαμβάνουν την τοπική βιομηχανία, την προσωπογραφία, ζωηρά tableau vivant των θεατρικών (συχνά σχολικών) ομάδων της πόλης, πολιτικά και κοινωνικά γεγονότα του μεσοπολέμου, καθώς και των πρώτων χρόνων μετά τον πόλεμο και ακολουθεί η φωτογραφία διαφήμισης. Οι εργάτες και οι εργάτριες ποζάρουν σε, συχνά προμελετημένες, εικόνες όπου το εργοστάσιο μοιάζει με καλά ρυθμισμένη μηχανή ή σε άλλες όπως αυτή στην οποία εργάτριες γυμνάζονται ομαδικά στην ταράτσα της καπνοβιομηχανίας Ματσάγγου.

Παρατήρηση 5^η  Τα πορτρέτα. ατομικά ή σε μικρές ομάδες, έχουν μεγάλη γκάμα στις πόζες.

Παρατήρηση 6^η  0 Ζημέρης κατέγραψε εκτενώς τη δράση της Εθνικής Οργάνωσης Νεολαίας (ΕΟΝ) του Ιωάννη Μεταξά στο Βόλο, τους σχετικούς εορτασμούς, τις αθλητικές εκδηλώσεις και γυμναστικές επιδείξεις, τους φασιστικούς χαιρετισμούς πολιτών. Σκεφτείτε πως αυτό το «σκηνικό» ήταν υποχρεωτικό για όλη την Ελλάδα, και κυρίως πως διαμόρφωνε συμπεριφορές και συνειδήσεις προετοιμάζοντας ουσιαστικά το έδαφος ώστε ο Φασισμός και ο Ναζισμός να έχουν οπαδούς όταν χρειάστηκε.

Παρατήρηση 7^η  Διέσωσε ακόμη εικόνες βομβαρδισμένων κτηρίων από τους Γερμανούς, με τον τρόμο να αιωρείται πάνω από την πόλη, αλλά και τη συγκέντρωση απελευθέρωσης της πόλης, εκείνη του ΕΑΜ ή της συμπαράστασης για τα Δεκεμβριανά.

Παρατήρηση 8^η  0 Ζημέρης απεικόνισε φυσικές καταστροφές όπως οι σεισμοί, και ανθρωπογενείς όπως οι βομβαρδισμοί. Φωτογράφησε όμως και τη δημιουργία υποδομών και δημόσιων έργων, την ανέγερση εμβληματικών κτηρίων όπως η Τράπεζα της Ελλάδος.

Παρατήρηση 9^η  Από το υλικό που έχει φαίνεται πως υπήρξε πάρα πολύ καλός στο ρετούς καταδεικνύοντας τις μεθόδους, τις τεχνικές και την εφευρετικότητα στην επεξεργασία και παραγωγή εικόνας για διαφημιστικούς σκοπούς.

Παρατήρηση 10^η  Ο Κώστας Ζημέρης βρίσκει δίκαια θέση στην εγχώρια ιστορία του μέσου ως επιφανής φωτογράφος του μεσοπολέμου και του πρώιμου μεταπολέμου, που ξεπέρασε εμφανώς την τοπική κλίμακα και συνέβαλε στη συνέχεια και εξέλιξη της φωτογραφικής «σχολής» του Βόλου.

Δαμιανός Μωραΐτης

«Ο φωτογράφος Κώστας Ζημέρης – Βιογραφία»

Ο Κώστας Ζημέρης γεννήθηκε στο Κατηχώρι του Πηλίου το 1886. Φοίτησε στην Εμπορική Σχολή του Βόλου, όπου είχε καθηγητή ζωγραφικής τον Γιάννη Πούλακα και το 1904 μετανάστευσε στις ΗΠΑ. Ασχολούμενος με διάφορα επαγγέλματα για λόγους βιοπορισμού, άρχισε να παρακολουθεί μαθήματα ζωγραφικής στην Λέσχη «Το πινέλο και το μολύβι» (Brush and Pencil Club), στο Σαιντ Λούις όταν σκιτσάρισε τον διευθυντή της με μεγάλη  ακρίβεια, κάτι που ενθουσίασε τον τελευταίο και του επέτρεψε να παρακολουθήσει δωρεάν μαθήματα στη σχολή του. Εκεί έμαθε και την τέχνη της φωτογραφίας. Όταν άρχισαν οι Βαλκανικοί Πόλεμοι, επέστρεψε στον Ελλάδα για να καταταγεί στον Στρατό. Κατόπιν άρχισε να εργάζεται ως φωτογράφος στον Βόλο, με συνέταιρο τον Αντώνη Ραφανίδη (1870–1940). Την ίδια εποχή, ίδρυσε τον Οδοιπορικό Όμιλο Βόλου.

Καριέρα

Ο Κώστας Ζημέρης ήταν ένας από τους σημαντικότερους φωτογράφους τοπίων του Βόλου και του Πηλίου.
Ως ιδρυτής και μέλος του Οδοιπορικού Ομίλου Βόλου, περιόδευε και φωτογράφιζε τοποθεσίες στο Πήλιο και τη Θεσσαλία συγκροτώντας το 1924 το Τμήμα Τοπίων Πηλίου και Θεσσαλίας. Παράλληλα ζωγράφιζε με λάδια και πενάκι. Το 1925 συμμετείχε με 15 φωτογραφίες στην Έκθεση Καλών Τεχνών στο Salon Internationale de Photographie του Καλαί της Γαλλίας και το 1926 στο Λίβερπουλ της Αγγλίας.

Τιμήθηκε με δύο χρυσά βραβεία στην Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης, το 1932 και το 1936. Επίσης βραβεύθηκε στα πλαίσια της Έκθεσης Καλών Τεχνών στο Salon Internationale de Photographie του Καλαί της Γαλλίας το 1925 όπου συμμετείχε.

Μετά τον Πόλεμο, το φωτογραφείο Ραφανίδη–Ζημέρη πέρασε στα παιδιά του δεύτερου. Ο Κώστας Ζημέρης εξακολούθησε να παραμένει δραστήριος και στα γεράματά του[8]. Πέθανε στον Βόλο στις 22 Οκτωβρίου 1980. Δύο από τα τέσσερα παιδιά του, η Κυβέλη σύζ. Κίτσου Μακρή και ο Ιπποκράτης Ζημέρης (1922–2012), κράτησαν το οικογενειακό φωτογραφείο επί της οδού Ερμού, στο κέντρο του Βόλου, μέχρι το 1999.

Το 2021, το Μουσείο της Πόλης και η Διεύθυνση Αρχείων, Μουσείων και Βιβλιοθηκών του Δήμου Βόλου τίμησαν τον Κώστα Ζημέρη διοργανώνοντας έκθεση με ανέκδοτες φωτογραφίες και εξοπλισμό του φωτογραφείου του.

* Τα στοιχεία από την ΒΙΚΙΠΑΔΕΙΑ την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Δαμιανός Μωραΐτης

Την Τετάρτη 10 Μαΐου 2023, στην Ομάδα Φωτογραφίας της Βιβλιοθήκης Λιβαδειάς, έγινε η παρουσίαση του  καταλόγου της έκθεσης «Ο φωτογράφος Κώστας Ζημέρης (1886-1980), αναδρομή στο έργο του».  Πρόκειται για ένα εξαιρετικά ενδιαφέρον λεύκωμα.

Δαμιανός Μωραΐτης

Δείτε και κατεβάστε το βίντεο πατώντας εδώ